Maatschappelijk rendement telt. Dat betekent meer dan wegblijven van investeringen in tabak.
Het is zoeken naar mogelijkheden om de wereld te verbeteren. Maar hoe meet je sociale vooruitgang? En waar heeft een belegging de meeste impact? Bij impactbeleggen is maatschappelijk rendement niet vrijblijvend. Het wordt gemeten aan de hand van vooraf gedefinieerde ‘key performance indicatoren’ (KPI’s). Voorop staan zowel intentie als meetbaarheid van de impact. Immers, hoe kun je sturen op een sociaal of klimaatdoel zonder concrete resultaten te meten? Zo heeft Kempen in 2017 op verzoek van het Pensioenfonds voor het Slagersbedrijf de Global Impact Pool opgezet. In overleg met het pensioenfonds zijn vijf SDG’s (sustainable development goals) geselecteerd waar we impact willen hebben: gezondheid en welzijn; water; energie en klimaat; goede werkomstandigheden; voedsel en circulaire economie. Binnen deze vijf SDG’s hebben we specifieke meetbare doelen geselecteerd. Bij gezondheid en welzijn is een KPI bijvoorbeeld: het aantal mensen dat verbeterde gezondheidszorg krijgt. Criteria bij de keuze van fondsen waren onder meer de intentie van het fondsmanagement en ervaring met impactbeleggen, maar ook de kwaliteit en potentie van de onderliggende bedrijven.
Roep om een andere economie
Robin Schouten is senior fiduciair manager bij Kempen en is betrokken bij de Global Impact Pool. Impactbeleggen zal steeds gewoner worden, verwacht hij. Uitsluiten hebben we nu wel gehad. We gaan een volgende fase in, waarbij beleggers bewuster nadenken over ESG (environment, social en governance, red.) en impact. D66Kamerlid Van Weyenberg heeft in december een wetsvoorstel ingediend om deelnemers meer invloed te geven op beleggingen van hun pensioenfondsen. Dat zal impactbeleggen ook een impuls geven.’
Waar wil je impact?
Impactbeleggen is nog een recent fenomeen en er zijn tot nu toe geen algemeen geaccepteerde definities en benchmarks om het maatschappelijk rendement te meten. Een veelgebruikt startpunt zijn de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) die in 2015 zijn opgesteld door de Verenigde Naties. Die variëren van armoedebestrijding tot schoon water en van onderwijs tot rechtspraak. Bij ‘traditionele’ beleggingen zoekt de investeerder een optimale balans tussen rendement en risico. Bij impactbeleggen weegt ook het maatschappelijk rendement mee. Maar hoe vergelijk je gendergelijkheid met gezondheid of vermindering van ongelijkheid met betaalbare en schone energie? ‘Dat zijn grootheden die je moeilijk tegen elkaar af kunt zetten’, zegt Marjoleine van der Peet, senior portfolio manager van de Kempen Global Impact Pool. In de praktijk maken beleggers die afweging meestal op een andere manier, aldus Van der Peet. Ze bepalen eerst op welke terreinen ze impact willen hebben en zoeken daar een belegging bij. Een bruikbaar hulpmiddel daarbij is de SDG Index (sdgindex.org). Die geeft per land en per SDG de situatie en de ontwikkeling. Een knelpunt is dat de duurzame ontwikkelingsdoelen zijn gedefinieerd op het niveau van landen, niet op dat van bedrijven. Wil je iets aan de doelen hebben als beleggingscriteria, dan is een vertaalslag nodig. Een werkgroep van Nederlandse banken en investeerders, waaronder Kempen, heeft onder de vlag van het Platform voor Duurzame Financiering per ontwikkelingsdoel indicatoren opgesteld die beleggers kunnen gebruiken bij hun afweging en de beoordeling van de impact. Bij het ontwikkelingsdoel ‘Geen armoede’ is een indicator bijvoorbeeld het aantal mensen dat toegang krijgt tot financiële diensten, zoals microfinanciering. Een indicator bij het SDG ‘Geen honger’ is het aantal mensen dat voldoende veilige en voedzame voeding krijgt. Maar ook de duurzame landbouwproductie per hectare telt hier mee. Een hulpmiddel bij de keuze van een specifiek impactfonds is de database van het Global Impact Investing Network (GIIN). GIIN is een nonprofitorganisatie voor institutionele beleggers gericht op het stimuleren van impactbeleggen. Kempen is aangesloten bij dit netwerk. In de ImpactBase van de GIIN staat veel informatie over impactfondsen. Beleggers kunnen onder meer zoeken op beleggingscategorie, impactthema en geografische focus.
Verantwoording afleggen
Het meten van maatschappelijk rendement is een uitdaging, stelt Schouten, zelfs als er KPI’s gedefinieerd zijn. ‘Als het gaat om schone energie, is het vrij eenvoudig. Dan kun je meten hoeveel energie er is opgewekt en hoeveel CO2 er is gereduceerd. Met sociale componenten is het lastiger. Wij werken samen met fondsen die maatschappelijke impact tot doel hebben. Zij hebben al veel ervaring met rapporteren.’ Naarmate impactbeleggen toeneemt, zullen ook de meetmethoden verbeteren, verwacht hij. Fondsmanagers moeten immers verantwoording afleggen aan hun beleggers. En als belastingen of overheidsopdrachten inderdaad gekoppeld gaan worden aan een maatschappelijke bijdrage, dan moet die bijdrage wel objectief te meten zijn. Schouten: ‘Er zijn instrumenten in ontwikkeling, en dat zal verder gaan. Tegelijkertijd wil je vermijden dat je heel veel kosten moet maken om resultaten te meten. Er komen onafhankelijke factcheckers, bedrijven die zich daarin gaan specialiseren. Dit jaar gaat de Nederlandse overheid ook groene obligaties uitgeven. De snelle opkomst van vormen van duurzaam beleggen zoals deze zal ook een stimulans zijn om standaarden en audits te ontwikkelen.’
Meer weten over de Global Impact Pool van Kempen? Klik hier.
Dit artikel verscheen eerder in de Kempen Insight editie van april 2019.
