Onder 2016 staat een streep en momenteel werkt u aan uw jaarverslagen. Wat was top of mind afgelopen jaar en waar ligt de focus nu? Kempen maakt de balans op.
Top of mind: beleggingscategorieën?
Belegde u in 2016 vooral in de wat kleinere beursgenoteerde ondernemingen, dan zat u goed. In de Verenigde Staten leverde dit een bijzonder positief rendement op. Ook aandelen in opkomende landen deden het erg goed. Hierbij maakte het wel uit of het valutaresultaat al dan niet werd afgedekt, gezien de sterke fluctuaties van de Amerikaanse dollar en het Britse pond. Ook andere beleggingscategorieën als Nederlandse woningen en diverse hoogrentende beleggingen deden het erg goed.
Daartegenover staan mindere resultaten van een paar andere categorieën. Zo leverden Europees vastgoed en hedge funds beide een negatief rendement op.
Bekijk een totaaloverzicht van de resultaten per categorie op onze website.
Top of mind: daling kosten door consolidatie
Begin vorig jaar kende Nederland 320 pensioenfondsen. In november 2016 waren dat er nog 294, waarvan maar liefst 57 in liquidatie. De verdwijnende pensioenfondsen gaan vaak samen met grote pensioenfondsen, de zogenaamde magneetfondsen. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten: deelnemers van verdwijnende pensioenfondsen zien hun pensioen gecontinueerd in collectieve vorm en anderzijds kan het betreffende magneetfonds de vermogensbeheerkosten drukken.
Daarnaast stond 2016 in het teken van de oprichting van het Algemeen Pensioenfonds (APF). Maar liefst zes partijen openden op 1 januari 2017 hun platform, waarmee zij verdere consolidatie mogelijk maken. Een ander doel van deze APF’en is het bieden van schaalvoordeel op het gebied van governance en kosten.
Top of mind: ESG
Traditioneel wordt bij de keuze voor bepaalde beleggingscategorieën vooral gekeken naar de verhouding rendement, risico en in mindere mate naar de kosten. Het belang van kosten nam de afgelopen jaren echter sterk toe, mede door de verdere ontwikkeling van passief beheer. Daarnaast groeit de roep om duurzaam te beleggen. Hierdoor wordt een blijvend aspect toegevoegd aan ESG (environmental, social en governance). We weten zeker dat ESG ook in 2017 een belangrijke rol speelt bij het maken van de beleggingskeuzes. Tegenwoordig stellen veel pensioenfondsen zelfs een concreet verantwoord beleggingsbeleid op en is een aantal ESG-criteria vereist bij de daadwerkelijke invulling van het beleid. Daarbij is er meer en meer oog voor de implementatie én monitoring van het beleid. Maatwerkuitsluiting, ‘best in class beleggen’ en impact investing zijn hier voorbeelden van.
Top of mind: toekomstbestendigheid
In 2015 werd in pensioenland nog een aantal grote veranderingen doorgevoerd. Denk aan de aftopping op een ton en het nieuwe financieel toetsingskader (FTK). Dit geheel in tegenstelling tot het afgelopen jaar, waarin veel werd gesproken over de verschillende SER-varianten voor een toekomstig pensioenstelsel. Echter, een duidelijke keuze bleef uit. De stijgende rente in het vierde kwartaal zorgde ervoor dat veel pensioenfondsen uiteindelijk niet hoefden te korten. Dit neemt niet weg dat het huidige stelsel aan een verandering toe is. Met de aanstaande verkiezingen waagt geen politicus zich daar vooralsnog aan. Staan we echt aan de vooravond van een nieuw stelsel? Of is een revolutie nog mijlenver bij ons vandaan?
Meerdere pensioenfondsen hebben 2016 benut om hun uitbestedingspartners te evalueren, ook op het vlak van vermogensbeheer. Met het oog op de toekomst geen gek idee. DNB wil immers dat pensioenfondsen nadenken over hun wend- en weerbaarheid. Zijn uw leveranciers en systemen robuust genoeg voor de toekomst en kunnen ze veranderingen aan? En denken zij voldoende mee over uw toekomst? Denk bijvoorbeeld aan een mogelijke verdere versobering van de tweede pijler. Daardoor moeten deelnemers gaan nadenken over pensioenopbouw in de derde of zelfs vierde pijler. Stel dat u dergelijke producten wilt aanbieden, kunnen uw uitbestedingspartners dat dan ook faciliteren?
Top of mind: passief versus actief
Vaak wordt er in de pensioensector nog gedebatteerd over passief of actief beleggen. Wat ons betreft gaat het uiteindelijk over kosten, voorspelbaarheid en rendement. Veel actieve managers voegen op langere termijn, na aftrek van hun kosten, uiteindelijk geen waarde toe. Daardoor lijkt het logisch dat in bepaalde vermogenscategorieën voor goedkoop passief wordt gekozen. Maar zijn deelnemers van onze pensioenfondsen werkelijk benieuwd of de benchmark wordt verslagen? Of zien zij liever dat ze van hun ingelegde geld op de langere termijn een goed pensioen kunnen genieten? En dat de bedrijven waaraan ze hun kapitaal toevertrouwen, kunnen groeien, werkgelegenheid creëren en tegelijkertijd een leefbare planeet voor onze kinderen achterlaten? Kortom, zou waardecreatie in tijden van lage rentes niet veel meer moeten gaan over de vraag of pensioenfondsen, vermogensbeheerders en bedrijven optreden als goede stewards van het kapitaal van de deelnemers?
Deze tekst is onderdeel van de nieuwsbrief ‘Nu, Institutioneel’ van Kempen Capital Management.
Kempen Capital Management N.V. (KCM) heeft een vergunning als beheerder van diverse beleggingsinstellingen en voor het verlenen van beleggingsdiensten en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.
